-
1 potentātus
potentātus ūs, m [potens], might, power, rule, dominion: cum ad eum potentatus omnis recidisset: de potentatu contendere, Cs.: aemulo potentatūs inimicus, L.* * *rule; political power -
2 potentatus
I.In gen. (eccl. Lat.), Arn. 1, 31.—II.In partic., political power, rule, dominion, command (= principatus; so class.): post interitum Tatii cum ad eum potentatus omnis recidisset, * Cic. Rep. 2, 8, 14:III.de potentatu contendere,
Caes. B. G. 1, 31, 4; Liv. 26, 38, 7.—Transf., of persons, a potentate (late Lat.), plur.:honores et potentatus contemnere,
Lact. 6, 17 med.; Cypr. Exh. Mart. 11. -
3 recidō or reccidō
recidō or reccidō reccidī or recidī, recāsūrus, ere [re-+cado], to fall back, spring back, return: in terras: ramulum adductum in oculum suum recidisse, had recoiled: (saxa) convulsa in eos recidebant, kept falling back, Cu.: etiam si recta reciderat (navis), L.—Fig., to fall back, return, be thrown back, fall, sink, be reduced, relapse: ab his me remediis noli vocare, ne recidam, suffer a relapse: ex liberatore patriae ad Aquilios, had sunk to a level with, L.: tantum apparatum ad nihilum recidere, come to naught: ad ludibrium, Cu.: in graviorem morbum, L.: Syracusae in antiquam servitutem reciderunt, L.: in invidiam, N.: hucine tandem omnia reciderunt, ut, etc.: illuc, ut, etc., Iu.: ex quantis opibus quo reccidissent Carthaginiensium res, L.— To fall back, fall to, pass, be handed over: cum ad eum potentatus omnis reccidisset: quae (tela)... in aliorum vigiliam consulum recidissent, i. e. would have fallen to my successors: sinere artem musicam Recidere ad paucos, T.—Of evil, to fall back, be visited, recoil, return: ut huius amentiae poena in ipsum recidat: posse hunc casum ad ipsos recidere demonstrant, Cs.: consilia in ipsorum caput recidentia, L.— To fall out, turn out, result, come: ne in unius imperium res recidat: quorsum recidat responsum tuum, non laboro, what your answer may prove to be. -
4 recido
1.rĕcĭdo, reccidi (better than recidi; cf. Cic. Rep. 2, 8, 14), cāsum (recasurus, Cic. Att. 4, 16, 12; Suet. Aug. 96; Gai. Inst. 1, 127), 3 (with e long, Lucr. 1, 857; 1063; 5, 280; Prop. 4 (5), 8, 44; Ov. M. 6, 212; 10, 18; 180; id. R. Am. 611; Juv. 12, 54; Phaedr. 3, 18, 15 al.;A.prob., also,
Plaut. Men. 3, 2, 54, and Ter. Hec. prol. alt. 39; v. the art. re), v. n., to fall back (class., and very freq., esp. in the trop. signif.; but not found in Virg. or Hor.).Lit.: neque posse e terris in loca caeli Recidere inferiora, Lucr. 1, 1063:B.quia et recidant omnia in terras et oriantur e terris,
Cic. N. D. 2, 26, 66:ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum reccidisse,
had sprung back, recoiled, id. Div. 1, 54, 123:quem (discum) libratum in auras Misit... Recidit in solidam longo post tempore terram Pondus,
Ov. M. 10, 180:etiam si recta recciderat (navis),
Liv. 24, 34; Prop. 4 (5), 8, 44 et saep.:in collum Benjamin,
Vulg. Gen. 45, 14.— Absol.:amictum recidentem,
Quint. 11, 3, 162.—Trop., to fall back, return:II.in graviorem morbum recidere,
to relapse, Liv. 24, 29;so alone: ab his me remediis noli in istam turbam vocare, ne recidam,
Cic. Att. 12, 21, 5; cf.:(quartanae) ne recidant,
Plin. 28, 16, 66, § 228:post interitum Tatii cum ad eum (sc. Romulum) potentatus omnis reccidisset,
Cic. Rep. 2, 8, 14:praestat in eandem illam recidere fortunam,
id. Sest. 69, 146; cf.:Syracusae in antiquam servitutem recciderunt,
Liv. 24, 32 fin.:quippe celebratam Macedonum fortitudinem ad ludibrium reccidisse verebatur,
Curt. 9, 7, 23:in invidiam,
Nep. Alcib. 7, 1.—So freq. of an evil, to fall back, recoil upon any one, esp. upon the author of it: omnes in te istaec recident contumeliae, * Plaut. Men. 3, 2, 54:ut hujus amentiae poena in ipsum familiamque ejus recidat,
Cic. Phil. 4, 4, 10:suspicionem in vosmet ipsos recidere,
id. Rosc. Am. 29, 79: hunc casum ad ipsos recidere posse demonstrant, * Caes. B. G. 7, 1:quae in adversarios recidunt,
Quint. 9, 2, 49:quod in ipsam recidat,
Ov. M. 6, 212:consilia in ipsorum caput recidentia,
Liv. 36, 29; cf. Curt. 9, 5, 25:periculosa et adversa cuncta in illos recasura,
Suet. Aug. 96:in me haec omnia mala recciderunt,
Vulg. Gen. 42, 36. —(With the idea of cadere predominating.) To fall somewhere, to light upon, happen, occur, = redigi; constr. with ad, in, or an adv. of direction.(α).With ad:(β).ex laetitiā et voluptate ad ludum et lacrimas,
Cic. Sull. 32, 91: ex liberatore patriae ad Aquilios se Vitelliosque reccidisse, had sunk to a level with the Aquilii and Vitellii, i. e. had come to be regarded as a traitor, Liv. 2, 7: sinere artem musicam Recidere ad paucos, to fall into the possession of a few, Ter. Hec. prol. alt. 39:tantum apparatum ad nihilum recidere,
to come to naught, Cic. Phil. 7, 9, 27:ad nilum,
Lucr. 1, 857; Cic. Or. 70, 233:ad nihil,
id. Att. 4, 16, 12.—With in, Lucr. 5, 280:(γ).quae (tela), si viginti quiessem dies, in aliorum vigiliam consulum reccidissent,
Cic. Planc. 37, 90; cf. id. Att. 1, 1, 2; id. Phil. 13, 9, 19:rex ut in eam fortunam recideret,
Liv. 44, 31 fin.:omnis impensa in cassum recidat,
Col. 4, 3, 5:mundi, In quem reccidimus, quidquid mortale creamur,
Ov. M. 10, 18.—With an adv. of direction:2.huccine tandem omnia recciderunt, ut civis Romanus... in foro virgis caederetur,
Cic. Verr. 2, 5, 63, § 163:eo regiae majestatis imperium,
Liv. 4, 2:eo res,
Quint. 2, 10, 3:illuc, ut, etc.,
Juv. 12, 54:ex quantis opibus quo reccidissent Carthaginiensium res,
Liv. 30, 42:pleraque, quo debuerint, reccidisse,
id. 25, 31; cf. id. 4, 2:quorsum responsum recidat,
Cic. Rosc. Com. 15, 43.rĕ-cīdo, di, sum, 3, v. a. [caedo], to cut away, cut down, cut off (mostly poet. and in post-Aug. prose).I.Lit.:II.vepres,
Cato, R. R. 2, 4; cf.:malleolos ad imum articulum,
Plin. 17, 21, 35, § 160:sceptrum imo de stirpe,
Verg. A. 12, 208;for which: laurum imā stirpe,
Claud. Rapt. Pros. 3, 76 (cf. II.):ceras inanes,
empty cells, Verg. G. 4, 241:hirsutam barbam falce,
Ov. M. 13, 766:caput,
id. ib. 9, 71:immedicabile vulnus Ense recidendum est,
id. ib. 1, 191:pollicem alicui,
Quint. 8, 5, 12:comas,
Mart. 1, 32, 4; cf.capillos,
Plin. Ep. 7, 27 fin.:ungues,
Plin. 10, 35, 52, § 106:columnas,
to hew out, Hor. C. 2, 18, 4:fustes,
id. ib. 3, 6, 40:ancile ab omni parte recisum,
Ov. F. 3, 377:mella,
i. e. to take out, Pall. Jun. 7, 2.—Of persons: cuncti simul ense recisi,
cut down, Luc. 2, 194.— Poet.:fulgorem sideribus,
to rob the stars of their brightness, Stat. Th. 12, 310:gramina morsu,
to devour, Calp. Ecl. 2, 45.—Trop. (borrowed from agriculture), to lop off, cut short, retrench, abridge, diminish:perquam multa recidam ex orationibus Ciceronis,
Quint. 12, 10, 52; cf. id. 12, 10, 55:inanem loquacitatem,
id. 10, 5, 22: ambitiosa [p. 1532] ornamenta, Hor. A. P. 447:omne quod ultra Perfectum traheretur,
id. S. 1, 10, 69: nationes partim recisas, partim repressas, * Cic. Prov. Cons. 12, 31:mercedes scaenicorum,
Suet. Tib. 34 init.:armaturas mirmillonum,
to lessen, id. Calig. 55:ornandi potestatem,
Quint. 2, 16, 4:facultatem aliter acquirendi,
id. 12, 7, 10:impedimenta,
to diminish, obviate, Front. Strat. 4, 1, 7; cf.occupationes,
Sen. Q. N. 3 praef.:culpam supplicio,
Hor. C. 3, 24, 34; cf.:cum magnis parva mineris Falce recisurum simili te,
id. S. 1, 3, 123: vitia a stirpe, Claud. ap. Ruf. 1, 56; and:aliquid priscum ad morem,
i. e. to reduce within the limits of ancient manners, Tac. A. 3, 53.—Hence, rĕcīsus, a, um, P.a., shortened, abridged; short, brief:opus,
Vell. 2, 89, 1:ea recisa in unum librum coartasse,
Plin. Ep. 1, 20, 8.— Comp.:tempus recisius (opp. longius),
Dig. 47, 21, 2.— Sup. and adv. do not occur.
См. также в других словарях:
POTENTATUS — in l. 13. ff. de ritu nupt. l. 1. Cod. de gener. abol. C. de testibus; Papiae est, auctoritas iudicialis in civitate Gloss. Graceo Latin. δυναςτία: Vox Livio. l. 20. Caesari de bello Gall. l. 1. c. 31. Arnobio. l. 1. Aliis passim, adhibita. Ioh.… … Hofmann J. Lexicon universale
ПОТЕНТАТ — (ср. в. лат., от латин. potiri овладевать). Владычество, верховная власть, сила. Словарь иностранных слов, вошедших в состав русского языка. Чудинов А.Н., 1910. ПОТЕНТАТ владетельное лицо, властитель. Словарь иностранных слов, вошедших в состав… … Словарь иностранных слов русского языка
potentat — [ pɔtɑ̃ta ] n. m. • 1554; « souveraineté » 1370; bas lat. potentatus « pouvoir souverain »; de potens « puissant » 1 ♦ Celui qui a la souveraineté absolue dans un grand État. ⇒ monarque, souverain , tyran. « La même ambition allume une guerre… … Encyclopédie Universelle
Potentat — Regent; Gebieter; König; Monarch; Herrscher; Machthaber; Souverän; Herr * * * Po|ten|tat 〈m. 16〉 Machthaber, regierender Fürst [<lat. potentatus „Macht, Oberherrschaft“; zu potens „mächtig“] * * * … Universal-Lexikon
potentat — POTENTÁT, potentaţi, s.m. Suveran sau şef de stat atotputernic, care îşi exercită puterea în mod despotic şi arbitrar; autocrat, despot; p. ext. om puternic, influent (datorită poziţiei sale politice ori sociale). – Din fr. potentat, lat.… … Dicționar Român
potentado — ► sustantivo 1 Persona que tiene riqueza o poder: ■ es un rico potentado propietario de numerosas empresas. ► sustantivo masculino 2 HISTORIA Príncipe o soberano que tenía dominio independiente en una provincia o estado, pero toma investidura de… … Enciclopedia Universal
potentate — c.1400, from L.L. potentatus a ruler, also political power, from L. potentatus power, dominion, from potentem (nom. potens) powerful (see POTENT (Cf. potent)) … Etymology dictionary
потентат — род. п. а властитель, монарх , часто, начиная с Котошихина 33, в XVIII в. – Шафиров; см. Смирнов 234 и сл. Через нем. Роtеntаt (с ХVI в.; см. Шульц–Баслер 2, 622) из лат. potentātus верховная власть от роtеns могущественный … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
Potentate — Po ten*tate, n. [LL. potentatus, fr. potentare to exercise power: cf. F. potentat. See {Potent}, a.] One who is potent; one who possesses great power or sway; a prince, sovereign, or monarch. [1913 Webster] The blessed and only potentate. 1 Tim.… … The Collaborative International Dictionary of English
потента́т — а, м. устар. Властелин, властитель. [Яков:] У прочих потентатов Ведется так давно, и не пригоже Дворцу стоять без музыки. Забавы Великие для матушки царицы Готовятся. А. Островский, Комик XVII столетия. [Борис Годунов] принимал иноземных послов в … Малый академический словарь
Ernst Joachim Westphal — Ernst Joachim von Westphalen, zeitgenössischer Kupferstich Ernst Joachim Westphal, ab 1738 aufgrund Kaiserlicher Nobilitierung von Westphalen, (* 21. März 1700 in Schwerin; † 21. März 1759 in Kiel) war ein deutscher Verwaltungsjurist und… … Deutsch Wikipedia